در ادامه‌ی مباحث مربوط به شبهات وهابیت به شفاعت و پاسخ شیعه به آن‌ها، به یکی دیگر از دلایل وهابیان بر حرمت شفاعت پرداخته و شبهه های مطرح شده از طرف آن‌ها را مورد نقد قرار می‌دهیم.

دلیل سوم وهابیان بر حرمت درخواست شفاعت و نقد آن:

وهابیان برای اثبات مدعای خود به ادّله ای تمسک کرده اند:حرام بودن درخواست حاجت از غیر خداوند

سومین دلیل وهابی بر حرام دانستن درخواست شفاعت از اولیاء این است که به حکم صریح قرآن، نباید در مقام دعا، غیر خدا را بخوانیم و درخواست شفاعت از غیر او، نوعی درخواست حاجت از غیر خدا است.

قرآن مجید می فرماید: « فلا تدعوا مع الله أحداً»؛[1] «با خدا، غیر خدا را نخوانید»؛ هر گاه گفته شود که خواندن غیر خدا حرام است و از طرف دیگر، شفاعت برای اولیای او ثابت می باشد، راه جمع این است که شفاعت اولیاء را از خدا بخواهیم نه از خود آنان.

و گواه بر این که این نوع دعوت ها، عبادت و پرستش است آیه ی ذیل می باشد:

« ادعونی استجب لکم إنّ الّذین یستکبرون عن عبادتی سیدخلون جهنّم داخرین».[2]

« مرا بخوانید تا اجابت کنم شما را، قطعا کسانی که از عبادت من تکبر می ورزند، به زودی با خواری وارد جهنّم خواهند شد».

با کمی دقت خواهیم دید که در آغاز آیه لفظ «دعوت» و در پایان آن، لفظ « عبادت» به کار رفته است و این گواه بر آن است که دعوت و عبادت، یک مفهوم دارند.

پاسخ

اولاً: مقصود از حرام بودن دعوت غیر خدا در جمله ی «فلاتدعوا» مطلق خواندن و درخواست نیست بلکه مقصود از حرام بودن دعوت، حرمت پرستش غیر خدا است، به گواه ما قبل آیه که می فرماید: « و أنّ المساجد لله» این جمله دلیل بر این است که مقصود از دعوت در آیه، دعوت و خواندن خاصی است که ملازم با پرستش است و آن، قیام همراه با ذلّت و خضوع بی نهایت در برابر کسی است که او را الله و ربّ، اختیار دار جهان و حاکم مطلق بر صحنه ی آفرینش می دانیم؛ در حالی که این قیدها در درخواست شفاعت از بنده ای که خدا به او چنین حقی را عطا فرموده است که به اذن او شفاعت کند، وجود ندارد.

ثانیاً: آن چه در آیه، تحریم شده، این است که کسی را همراه خدا بخوانیم و او را در رتبه ی خدا قرار دهیم؛ چنان که لفظ « مع الله» بیان گر این مطلب است؛ بنابراین، اگر کسی از پیامبر بخواهد که در حق او دعا کند تا خدا گناهان او را ببخشید، هرگز همراه خدا کسی را نخوانده است بلکه حقیقت این دعوت جز خواندن و دعوت خدا چیز دیگری نیست.[3]

اگر درخواست حاجت از بت در برخی از آیات، شرک معرفی شده به خاطر این است که مشرکین، آن ها را خدایان کوچک، اختیار دار همه یا بخشی از کارهای خدا و قادر بر مقاصد خویش می دانستند و لذا قرآن مجید در مقام انتقاد از این نوع اندیشه ها می فرماید:

« والّذین تدعون من دونه لا یستطیعون نصرکم و لا أنفسهم ینصرون».[4]

« و کسانی را که جز خدا می خوانید نه بر یاری شما توانایی دارند و نه می توانند خود را یاری کنند».

و نیز می فرماید: «إنّ الّذین تدعون من دون الله عباد أمثالکم».[5]

« کسانی را که جز خدا می خوانید، مانند شما، بندگان خدا هستند».

[1] - جن(72) آیه 8.
[2] - غافر(40) آیه 60.
[3] - ناصر مکارم شیرازی، انگیزه ی پیدایش مذاهب، قم: هدف، بی تا، ص 178.
[4] - اعراف(7) آیه 197.
[5] - ناصر مکارم شیرازی، انگیزه ی پیدایش مذاهب . همان، 194.