کتاب مهارت هاي زندگي

تأليف آقاي سيدمهدي خطيب،
نشر: پژوهشکده اخلاق و روان شناسي اسلامي، با همکاري انتشارات دارالحديث

سال 1396
امروزه با پيشرفت علم و فناوري و گسترش روزافزون اطلاعات و ارتباطات، از يک سو شرايط زندگي انسان تسهيل گرديده و از سوي ديگر، سلامت رواني او در تهديد قرار گرفته است. با وجود همه اين پيشرفت‌ها و تغيير و تحولات عميق و گسترده، بسياري از افراد در رويارويي با مسائل زندگي، فاقد توانايي‌ لازم و مهارت‌هاي اساسي هستند و همين امر، آنان را در مواجهه با مسائل و مشکلات زندگي روزمره آسيب‌پذير ساخته است.

نويسنده کتاب معتقد است، انسان‌ها براي مقابله سازگارانه با اضطراب‌ها و کشمکش‌هاي زندگي به عملکردهايي نياز دارند که آنان را در کسب توانايي مقابله سازگارانه تجهيز کند. اين عملکردها بسيار زيربنايي هستند؛ نظير شناخت¬ ها، عواطف و رفتارها که در قالب ساختارهايي مانند حرمت خود، خودکارآمدي، توانايي حل مسئله، مقابله، درک از خود، مهارت¬هاي اجتماعي و سبک¬هاي اسنادي تجلي مي‌يابند.

اين ساختارها که امروزه با عنوان «مهارت¬ هاي زندگي» آموزش داده مي ¬شوند، «آميزه¬ اي از دانش‌ها، رفتارها، نگرش ¬ها و ارزش ¬ها هستند که براي دستيابي به برخي مهارت‌ها و دانش عملي انجام کارها يا دستيابي به اهداف، به کار گرفته مي‌شوند».

هدف از آموزش مهارت‌هاي زندگي، افزايش توانايي¬ هاي رواني ـ اجتماعي و در نهايت، پيشگيري از ايجاد رفتارهاي آسيب‌رسان به سلامت رواني و ارتقاي سطح سلامت روان افراد است.

در آموزه‌هاي ديني به انسان‌ها سفارش شده است که از توانمندي‌ها و فرصت‌هاي خود، بهترين استفاده را ببرند تا از طريق کسب اين فرصت‌ها و توانمندي‌ها و تبديل کردن آنها به مهارت‌ها، راه رسيدن به اهداف را هموارتر سازند. در واقع، کسب مهارت‌ها، نوعي تجهيز شدن براي خودشناسي و خوديابي بيشتر است تا آدمي به سمت اهداف متعالي ـ که آموزه‌هاي ديني تأکيد فراواني بر آنها دارند ـ ، حرکت کند. لازم است انسان آنچه را خداوند متعال به صورت بالقوه و بالفعل به وي بخشيده است، با نيرو و توان جسمي و رواني خويش، نگهداري و حفظ کند و هر لحظه در صدد ارتقاي آن برآيد.

فصل ¬هاي مختلف کتاب:
فصل اول: مهارتهاي ارتباط ميان فردي
فصل دوم: مهارت تصميم‌گيري
فصل سوم: مهارت بهره‌مندي از جواني
فصل چهارم: مهارت شادي
فصل پنجم: مهارت خويشتن‌داري جنسي
فصل ششم: مهارت مقابله با خشم
فصل هفتم: مهارت مقابله با اختلافات زناشويي
فصل هشتم: مهارت مقابله با شکست
فصل نهم: مهارت مقابله با فقدان و داغديدگي
فصل دهم: مهارت مقابله با هراس از مرگ
فصل يازدهم: مهارت‏ نيايش

سنگ در دستان تو می گذارم

تا پرتاب کنی 

سنگ در دستان من بگذار 

تا…

هیچ فرقی نیست 

میان آنکه سنگ بردارد 

آن که نشانه رود 

وقتی شیشه می خواهد 

بین خدای مشترکمان اختلاف بیندازد.

گل فروش مسلمان، ص ۳۸

سنگی که در دست گرفته بود، سنگ شد
ماشینی که پشت آن پنهان شده بود، سنگ شد 
خیابانی که ماشین را در خود پنهان کرده بود، سنگ شد 
کشوری که در تمام نقشه های جهان پنهان شده بود، سنگ شد 
او اولین کسی بود که سنگ را از روی زمین کشف کرد و به شیطان شهرش کوبید.
گل فروش مسلمان، ص 14

بهار را باور کن و دوباره آغاز کن؛ شکوفه خواهی زد.

جهان آفرینش براساس نظام علّت و معلول استوار است و نیازهای مادی انسان از طریق یک رشته علل و اسباب طبیعی- که همگی به اذن خداوند تأثیر گذار هستند- به او می رسد؛
فیض های معنوی هم از این اصل جدا نیستند، بنابراین همان طور که اراده ی حکیمانه ی خداوند بر این تعلق گرفته است که فیض هدایت در این جهان به وسیله ی پیامبران به انسان ها برسد پس مانعی نخواهد بود که مغفرت و رحمت الهی در جهان دیگر نیز دارای چنین نظامی باشند.

یکی از این فیض های الهی، شفاعت است، یعنی کمک اولیای الهی با اذن و اجازه ی خداوند به افرادی که در عین گناه کار بودن، پیوند ایمانی و معنوی خود را با خدای متعال و اولیای الهی قطع نکرده اند.

انچه فرقه وهابی به عنوان شبهه بر مساله شفاعت وارد نمودند  به دلیل تفسیر نادرست و به رای از آیات قرآن می باشدکه برای رسیدن به اهداف خود مسائلی همچون شفاعت را شرک می دانند و مسلمانان را مشرک معرفی می کنند.

اما با بررسی آیات و روایات موجود در زمینه شفاعت این مطلب روشن می شود که شفاعت از پیامبران و اولیای الهی به معنای عبادت و پرستش آن‌ها نیست زیرا شیعیان نه ایشان را معبود خویش می دانند و نه آنها را هم رتبه و هم ردیف خداوند متعال قرار می دهند بلکه آنان را بندگانی می دانند که در طول عهد با برکت خویش مطیع محض اوامر الهی بودند ؛ اگر شیعیان از پیامبر(ص) و ائمه(ع) در خواست شفاعت می کنند از آن جهت است که از جانب پروردگار به ایشان چنین اذنی داده شده است. و شیعیان، آن‌ها را در مسئله شفاعت مستقل و صاحب اختیار نمی‌دانند. بنابراین در خواست شفاعت از پیامبر و اولیای الهی با این شرایط، حرام و شرک نیست. با مطالعه و بررسی آیات قرآن کریم و احادیث اسلامی در این زمینه، دو مطلب روشن می شود:

1- درخواست شفاعت از پیامبران و اولیای الهی، به معنای عبادت و پرستش آن ها نیست؛ زیرا شیعیان نه ایشان را معبود خویش می دانند و نه آن ها را هم رتبه و هم ردیف خداوند متعال قرار می دهند؛ بلکه آنان را بندگانی می دانند که در طول عهد با برکت خویش، مطیع محض اوامر الهی بوده اند؛

2- اگر شیعیان از پیامبر و ائمه (ع) درخواست شفاعت می کنند از آن جهت است که از جانب پروردگار به ایشان چنین اذنی داده شده است؛ و شیعیان، آن ها را در مسئله ی شفاعت، مستقل و صاحب اختیار نمی دانند. بنابراین درخواست شفاعت از پیامبر و اولیای الهی با این شرایط، حرام و شرک نیست.