میثم تمار
میثم تمار فرزند یحیی از سرزمین نهروان می باشد نهروان منطقه ای در عراق، بین واسط و بغداد واقع شده و جزئی از عراق می باشد که در زمانی بخشی از ایران بود و در اولین حملات مسلمین به ایران به تصرف سپاه عرب مسلمان درآمد.
گروهی میثم را اهل آذربایجان می دانند که به نواحی عراق آمد و در نهروان ساکن شد.و برخی میثم را از کردان ایرانی به شمار آوردند. نهروان و آبادی های آن بلوک، قبل از قباد شهریار ایران، مسکن طوایف بود و در زمان قباد شهریار، عده ای از بزرگان و رجال ادب و اهل شرف فارس و خراسان، به عراق منتقل شده و در اطراف دجله مسکن گرفتند، عده دیگری که از نظر نسب بدان پایه نبودند به فرمان شاه به آبادی های نهروان انتقال یافتند. خانواده میثم نیز از آن جمله بود.
به گفته میثم، پدرش از آبادی نهروان بود و در میان اعراب به عنوان یک نفر عجم شناخته می شده است، بطور مسلم ایرانی و به احتمال قوی از نژاد کرد و به احتمال ضعیف از اهالی فارس و خراسان می باشد.شواهد دیگری نیز بر ایرانی بودن میثم وجود دارد. از جمله:
1. هنگامی که حضرت علی(ع) در اولین ملاقات با میثم بطور صریح به او فرمود: پیامبر اکرم(ص)به من خبر داده است که مادرت تو را به عجم میثم نام نهاده است.
2. نام پدر میثم یحیی است که این اسم در میان اعراب جاهلیت مرسوم نبوده، بلکه نام یحیی بعد از شیوع اسلام و قرآن، آن هم به ندرت در میان اعراب یافت شد.
3. هنگامی که در حضور ابن زیاد از میثم سخن به میان آمد، ابن زیاد گفت: آیا این عجم شایسته حکومت است و نیز ابن زیاد در ملاقاتی خطاب به میثم گفت: تو در عجمیت خود باقی هستی، تا به آنچه می خواهی دست یابی.
4. میثم به فارسی سخن می گفت، زیرا وی اهل نهروان شرقی است و مردم آن پیش از اسلام و اندکی بعد از آن به فارسی سخن می گفتند.
📚منابع: رجال کشی، ص 55.
میثم تمار، محمد حسین مظفر، ص6.
میثم تمار، محمدباقر بهبودی، ص 5.
سیمای میثم تمار، ص16.