وقتی آیه «وَ الشُّعَراءُ يَتَّبِعُهُمُ الْغاوُونَ»1 نازل شد گروهى از شاعران مسلمان نگران خود شده، نزد پيامبر اكرم آمدند. حضرت فرمود: «انّ المُؤمِنَ مُجاهِدٌ بِسَيفِهِ ولِسانِهِ، والذى نَفسى بيدِهِ لَكأنّما يَنضِحُونَهم بِالنَّبلِ. » يعنى همانا مؤمن با شمشير و زبان خود جهاد مى‏ كند؛ سوگند به آن كه جانم در دست اوست، سخنان شاعران (مؤمن) چون تيرى است كه به دشمن مى‏ زنند.2 مؤمن جهاد مي كند به شمشير خود و به زبان خود يعنى هجو كفار كنيد و در باب مدحت و توحيد و نصيحت و مواعظ سخن گوئيد پس اين آيه نازل شد كه إِلَّا الَّذِينَ آمَنُوا يعنى شعرا متبوع سفهااند و در همه بوادى سرگردانند مگر آنها كه ايمان آورده ‏اند وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ و كردارهاى شايسته كردند يعنى پيغمبر (ص) را ستايش كردند و به هجو و مذمت كفار اشتغال نمودند و غير آن از اعمال صالحه وَ ذَكَرُوا اللَّهَ و ياد كردند خداى را در اشعار خود كَثِيراً ياد كردن بسيار يعنى اكثر اشعار ايشان در تحميد و تمجيد و توحيد است و تحريص بر طاعت و تنبيه از غفلت و يا اشتغال به اشعار ايشان را از ياد خدا و تلاوت قرآن غافل نساخت وَ انْتَصَرُوا و انتقام كشيدند از مشركان مِنْ بَعْدِ ما ظُلِمُوا پس از آنكه ستم ديده شده بودند به هجا يعنى هجو ايشان را بر ايشان رد كردند و حضرت پيغمبر (ص) را مدحت فرمودند و دين اسلام را ستايش كردند و اهل هجاى خود را هجو كردند.3

امروز درگذشت شاعر شهير جلال الدين محمد بلخي معروف به مولوي در سال 672قمری و روز بزرگداشت پروين اعتصامي شاعره معاصر است طبق فرموده پیامبر گرامی اسلام(ص)  هر کسی از جمله شاعران هستند که می توانند با اشعار خود در باب تمحید ، تمجید ،توحید و نصیحت مجاهدی زبانی باشند و سرودن اشعار شاعرانه آنان را از راه حق و حقیقت ،صراط مستقیم و یاد حق غافل نمی سازد و سخنان آنان همچون تیر مجاهدان راه حق تیری به سوی دشمنان راه عدالت خواهد بود.

پی نوشت ها:

1. سوره شعرا(26)،آیه226

2.  تفسير نور، ج‏8، ص: 383/ تفسير نور الثقلين، ج‏4، ص: 70

3. تفسير منهج الصادقين في إلزام المخالفين، ج‏6، ص: 461

فدك يكى از دهكده‏ هاى آباد و حاصلخيز نزديك خيبر است و تا مدينه 140 كيلومتر فاصله دارد. درسال هفتم هجرت، قلعه‏ هاى خيبر يكى پس از ديگرى فتح شد و قدرت مركزى يهود در هم شكست. ساكنان فدك تسليم گرديدند و در برابر پيامبر متعهد شدند نيمى از زمين ‏ها و باغ‏ هاى خود را به آن حضرت واگذار كنند و نيمى ديگر را براى خود نگهدارند. سرزمين ‏هايى كه بدون هجوم نظامى به دست مسلمانان افتاد، به شخص رسول خدا تعلق دارد و هر گونه بخواهد مى‏ تواند عمل كند. وقتى آيه «و آتِ ذَالقربى حقّه و المسكين و ابن السبيل و لاتبذّر تبذيراً»(1) نازل شد، پيامبر اسلام دخترش فاطمه را خواست و فدك را به او داد.(2) در همان روزهای نخست پس از رحلت رسول خدا با دستاویز قرار دادن این جمله که ما پیامبران چیزی به ارث باقی نمی گذاریم، حضرت فاطمه را از فدك محروم کردند و كارگرانش را از فدك بيرون كردند. آن حضرت براى پس گرفتن فدك بسيار كوشيد ولى دستگاه خلافت از اين كار سرباز زد.

پی نوشت ها:

(1) اسرا (17)، آيه. 26

(2) طبرسى، مجمع البيان، ج 3، ص. 411

به حضرت زهرا(س) و حضرت مریم(س) صدیقه می گویند آيه الله جوادي در این زمینه تصریح می نماید : سرّ اين كه مريم (س) صديقه است آن نيست كه اخبار عادي را تصديق كرد و آنچه كه ديگران باور دارند، او نيز تصديق نمود. بلكه او حقيقتي را تصديق كرد كه ديگران باور نداشتند و حقيقتي را صحه گذاشت كه ديگران آن را مستبعد مي‏ شمردند و روي همين استبعاد، زبان به تهمت وي گشودند در حالي كه مريم براي قبول اين امر غير عادي، آيت و علامت نطلبيد.(1)

از آن رو كه در روايات اين لقب به حضرت فاطمه نيز اطلاق مي شود مي توان چنين گفت كه او نيز به مانند مريم در حدّ اعلي، حقّ را تصديق مي نمود.
پي نوشت ها :
1. زن در آيينه جلال و جمال، آية اللّه جوادي آملي، مرکز نشر اسراء، 1375ش، ص168.

این که گفته می شود مادر همه امامان معصوم ، فاطمه زهرا(س) است به اين معنا نيست كه همه آنها را حضرت فاطمه زهرا به دنيا آورده است بلكه به اين معناست كه برخى از آنان فرزند بدون واسطه آن حضرت هستند مانند حضرت امام حسن(ع) و امام حسين(ع) و بقيه امامان نوه‏ هاى آن حضرت هستند. امام زين‏ العابدين نوه فاطمه زهرا (س)و آن حضرت مادر بزرگ ایشان است، بنابراين فاطمه زهرا (س) مادر امام حسن(ع) و امام حسين(ع) و مادر بزرگ امامان ديگر بعد از این امامان بزرگوار است و بدین جهت به آن حضرت ام الائمه گفته می شود.

روز 13 جمادی الاولی یا بیست روز بعد آن 3 جمادی الثانی بنابر مشهور روایات شیعی، روز شهادت حضرت زهرا (س) است. هر چند برای سوگواری حضرت فاطمه(س) ایام مشخصی معین نشده است و تا حدودی این مساله عرفی است و بهتر است ایامی که در مساجد و اماکن مذهبی عزاداری برگزار است در آن محل برنامه جشن و شادی برگزار نشود، اما بنابر برخی از اظهار نظر بزرگان، حداقل سه روز 13 و 14 و 15 جمادی الاول و 1 و 2 و 3 جمادی الثانی حفظ حرمت ایام شود و به عزاداری حضرت فاطمه اختصاص یابد.

برگرفته از سایت دفتر آیت الله مکارم شیرازی