حضرت امیر «علیه‌السلام» در کلامی بسیار دقیق و رسا در زمینه حیا می‌فرمایند: «مَن کَسَاهُ الحَیاءُ تَوبَهُ، لَم یَرَ النَّاسُ عَیبَهُ»؛ «آن‌کس که لباس حیا بپوشد، کسی عیب او را نبیند.»(دشتی، 1383، ص 482)

در فرهنگ اسلامی، دو واژه‌ی عفت و حیا در بیشتر موارد در کنار یکدیگر به کار می‌روند که گویای لازم و ملزوم بودن آن‌هاست. شخصی که دارای صفت حیا است و بر آن مراقبت دارد به سمت عفت سوق داده می‌شود و از اعمال پلید به دور می‌ماند. هرچند لزوماً عکس این عمل صادق نخواهد بود. چراکه گاه پیش می‌آید فردی عفیف باشد ولی رفتارهای بی‌حیایی نیز مرتکب گردد، حیا و عفت مکمل یکدیگرند همچنان که در حدیثی از حضرت امیرالمؤمنین علی «علیه‌السلام» نقل‌شده است: «الحُیاءُ قَرِینُ العَفافِ»(تمیمی آمدی، 1366، ص 256)؛ «حیا، قرین عفت است». عفاف حالتی است که به «نفس» آدمی برمی‏ گردد چون این صفت در برخورد با گناه و زشتی در آدمی ایجاد و بروز دارد، سبب خواهد شد تا در مواجهه با شهوت‌ها که در بروز صفت عفت بیشتر نمود دارد آدمی بااراده‌تر برآید؛ و به فرموده حضرت «علی علیه‌السلام»: «عَلی قَدرِ الحَیاءِ تَکُونُ العِفَّهُ»؛ «خودداری از کارهای زشت به مقدار حیا و شرم امکان‌پذیر است». (شیخ الاسلامی، 1382، ج 2، ص 936)

منبع:

1. دشتی، محمد، ترجمه نهج‌البلاغه، قم: شهاب‌الدین،1383.

2. تمیمی آمدی، عبدالواحد، (1366)، غررالحکم و درر الکلم، قم، تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم.

3. شیخ‌الاسلامی، سید حسین، (1382)، ترجمه غررالحکم و درراللکم، قم، انصاریان.