روش هاي انتقاد سالم از جوان

برخي راه کارهاي مؤثر در به کارگيري از شيوه انتقاد نسبت به جوانان در ذيل، پيشنهاد مي شود:
1. انتقاد سازنده، هميشه با بيان يکي از جنبه هاي مثبت جوان آغاز شده و با جلب اطمينان وي، موضوع اصلي مورد انتقاد طرح مي شود. به کارگيري چنين روشي، موجب مي شود که شنونده، مقاومت کمتري در پذيرش انتقاد از خود، نشان دهد.
2. انتقاد سالم، در قالب جملات و عبارات غير مستقيم مطرح مي شود و جنبه محکوميت، آمرانه و تحريک آميز ندارد؛ مثلا با اين عناوين مي توان، انتقاد را به عملي سازنده مبدل نمود: «آيا بهتر نبود؟»، «آيا صلاح مي داني»؟ و…
3. انتقاد سازنده، در خلوت و در غياب ديگران، نسبت به جوان، انجام مي شود. در غير اين صورت، جوان، امنيت روحي خود را در معرض تهديد و مخاطره مي بيند و در صدد مقابله به مثل برخواهد آمد. حضرت امام صادق ـ عليه السلام ـ در ضمن يکي از بيانات ارزشمندشان مي فرمايند: «اگر انتقاد از دوستت را در حضور ديگران انجام دادي، او را خوار و ذليل کرده اي و اگر انتقاد از او را در تنهايي به عمل آوردي، او را عزت بخشيده اي.»
4. در هر نشست انتقادي، طرح بيش از يک موضوع، جايز نيست. اگر از همه جهات، جوان را مورد انتقاد قرار دهيم، او را عليه خود برانگيخته ايم و در نهايت، نتيجه اي عايد نخواهد شد.
5. چنانچه در مراحل اوليه. انتقاد به صورت ايما و اشاره انجام شود به لحاظ رعايت حسن ادب و دوستي، بر تفاهم موجود ميان جوانان و اطرافيانشان، خواهد افزود.
6. در ضمن انتقاد ملايم از جوان، فرصت کافي براي اظهار نظر و گفتگو براي وي بايد در نظر گرفت و مطالب پيشنهادي وي را با استفاده از «هنر خوب شنيدن» و «فن گوش کردن فعال» بايد مورد قرار داد.
7. در صورت پذيرش انتقاد به وسيله جوان، بايد فرصت مناسب براي تغيير و اصلاح رفتار به وي داده شود، زيرا نمي توان انتظار داشت حتي در صورت قبول مورد انتقادي، به طور دفعي و ناگهاني، موفق به تغيير رفتار شود. همانگونه که تشکيل رفتار، امري تدريجي و مشمول گذشت زمان است، تغيير آن نيز احتياج به فرصت مطلوب دارد.
8. انتقاد سازنده بايد با انگيزه اي خيرخواهانه و لحني دوستانه و مشفقانه انجام شود تا بهترين تأثير را بر جاي گذارد.
9. در انتقاد از جوانان، بايد ظرفيت رواني آنان در نظر گرفته شود و متناسب با ميزان حساسيت روحي و نوع شخصيت آنها، انتقاد نمود. و گرنه بيش از آن چه که مي خواهيم اصلاح رفتار کنيم، ناخواسته تخريب کرده ايم.
10. ترتيب دادن محافل بحث و انتقاد جوان در مراکز فرهنگي و نيز در رسانه هاي گروهي و مورد بحث قرار دادن شيوه ها و رويکرد هاي انتقاد سالم و سازنده و ارائه نمونه هاي عملي از انتقاد مفيد و بهره گيري از نظرات کارشناسان و جوانان، زمينه طرح انتقاد موثر و پذيرش آن را فراهم مي آورد.[1]

1.محمد رضا شريفي، جوان و نيروي چهارم زندگي، ص21.