امام علی (ع) و فدک
می گویند اگر فدک حق حضرت زهرا (س) و اهل بیت بود و آن را از ایشان غصب کردند ، چرا حضرت علی(ع) پس از رسیدن به خلافت آن را از غاصبان پس نگرفت ؟
این گزارش تاریخی درست است که «فدک» در زمان خلافت امیرمؤمنان پس گرفته نشد و در دست فرزندان حضرت زهرا (س) قرار نگرفت. امام در زمان خلافتش ضمن نامه ای به «عثمان بن حنیف» فرماندار بصره می نویسد: « آری از آن چه آسمان بر آن سایه افکنده است، «فدک» در دست ما بود. مردمی بر آن بخل ورزیدند و مردمی سخاوتمندانه از آن چشم پوشی کردند.» (۱)
حال چرا حضرت فدک را به صاحبان اصلی اش برنگرداند، دو نوع می توان پاسخ داد:
۱– امام در جریان بیعت و آغاز زمامداریش، به برگرداندن حقوق و اموال (که در دورة حاکمان پیش غصب شده بود) اصرار ورزید و بسیار تأکید کرد. حال پس از رسیدن به قدرت، اگر «فدک» را پس می گرفت، به ذهن برخی خطور می کرد آن همه اصرار برای خودش بود!
امام نخواست کاری کند که دیگران درباره اش این گونه قضاوت کنند و بگویند: اعلان پس گرفتن اموال غصب شده و رد آن به صاحبان، مقدمه برای به دست آوردن باغی بود که در زمان خلفا مورد دعوا و گفتگو بود؛ یعنی بگویند: برای این که فدک را تصرف نماید، پس گیری زمین ها و مزارعی را که توسط عثمان بخشیده شده بود، عنوان کرد.
برای این که دشمنان این گونه قضاوت نکنند و خرده گیری ننمایند، امام با بزرگواری از کنار این حق گذشت و از آن سخنی به میان نیاورد؛ تا به مردم بفهماند حکومت علوی برای احقاق حقوق مردم تلاش می کند. اگر امام زمامداری را پذیرفت، برای یاری رساندن به مظلومان و محرومان است، نه برای منافع شخصی. طبیعی است فرزندان فاطمه نیز به این عمل راضی بودند.
نظیر این سخن از امام موسی بن جعفر (ع) نقل شده است. حضرت در پاسخ به این سؤال که چرا امام علی (ع) در دورة زمامداریش فدک را تصرف نکرد، فرمود:« چون ما اهل بیت پیامبر چنین خصوصیتی داریم که حقوق مان را از کسانی که به ما ستم کرده اند، جز خدا نمی ستاند؛ ما اولیای مؤمنان هستیم. به نفع آنان فرمان می رانیم و حقوق آنان را از کسانی که به آنان ستم روا داشته اند، می ستانیم، ولی برای خود در این راه تلاشی نمی کنیم» (2)
از سخن امام کاظم (ع) به دست می آید که امامان و رهبران الهی همواره برای احیای حقوق مردم تلاش می کنند؛ اما در مورد حقوق شخصی که ربطی به حقوق مردم نداشته باشد، اقدامی نمی کنند و کریمانه از کنار آن می گذرند. پس نگرفتن فدک در دوره زمامداری امام علی از همین قبیل است.(۳)
۲ – برخی از عالمان دینی همانند مرحوم سلطان الواعظین شیرازی در کتاب شب های پیشاور می گویند: به جهت اوضاع خاصی که در زمان زمامداری امام علی(ع) بر جامعة اسلامی حاکم بود، حضرت قدرت پس گیری فدک را نداشت.
توضیح: امام در شرایطی حکومت را در دست گرفت که مردم از سیاست های عثمان ناخرسند بودند؛ ولی نسبت به سیاست های دو خلیفة پیشین به ویژه سیاست های عمر رضایت داشتند. سیاست ها و سنت های عمر، در جامعة اسلامی آن زمان ریشه دوانده بود. مردم حاضر نمی شدند از آن سنت ها و سیاست ها دست بردارند. ابن ابی الحدید در این باره می نویسد:
در زمان زمامداری امام علی(ع) در کوفه مردم تجمع کردند و از حضرت خواستند فردی را به عنوان امام جماعت نماز «تراویح»(۴) منصوب کند، تا در شب های ماه رمضان نمازهای مستحبی را با او به جماعت برگزار نمایند. حضرت به آنان گوشزد نمود این کار بدعت و برخلاف سنت رسول است. پیامبر «به جماعت خواندن نمازهای مستحبی» را منع کرده است. آنان بدون توجه به رهنمود حضرت، یکی را به عنوان امام جماعت برگزیدند و نماز تراویح را برگزار کردند.
خبر به گوش حضرت علی(ع) رسید و برای نهی از منکر ، فرزندش حسن مجتبی را فرستاد و با آنان در این باره سخن گفت. آن عده وقتی دیدند حکومت علوی در پی جلوگیری از این کار برآمده است، فریاد زدند: ای وای، سنت عمر را می خواهند نابود کنند.(۵)
با وجودی که امام علی(ع) مردم را آگاه نمود که در زمان پیامبر چنین نمازی متداول نبود، و این نماز در زمان عمر بنا نهاده شد و رسول خدا اجازه نداد نمازهای مستحبی به جماعت خوانده شود، مردم حاضر نشدند از سنت عمر چشم پوشی نمایند و تابع فرمان امام علی(ع) باشند. بنابراین چگونه حضرت می توانست فدک را به فرزندان فاطمه پس بدهد؟
از سیاست های ابوبکر و عمر این بود که فدک از دست حضرت زهرا (س) و فرزندانش جدا باشد. حال اگر حضرت علی (ع) فدک را می گرفت، فریاد سر می دادند که ای وای، علی برخلاف سیاست عمر عمل می کند! نیز حضرت را متهم می کردند که غاصب است! حضرت با وجود چنین اوضاعی نمی توانست فدک را پس بگیرد.(۶)
پی نوشت ها:
۱- نهج البلاغه، صبحی صالح، نامه ۴۵.
۲ – علل الشرایع، صدوق، باب العلل التی مِن أجلها ترک فدکاً.
۳- ترجمة گویا و شرح فشرده نهج البلاغه، ج۳، ص ۴۴۵ و ۴۴۶.
۴- نماز تراویح نمازی است که اهل سنت به عنوان نماز مستحبی در شب های ماه رمضان به صورت جماعت به جا می آورند و هر شب یک جزء قرآن را در آن می خوانند و این شیوه و سنتی است که از عمر، خلیفة دوم بر جای مانده است.
۵- شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید ، ج۱۲، ص ۲۸۲.
۶- سلطان الواعظین شیرازی، شب های پیشاور، ص ۷۱۰.
سودهاي فضاي مجازي
پرسش: سايت هاي مذهبي چه سودهايي دارند و چه سوزهايي را دفع مي كنند؟ تيشه هاي غفلت شكن و توشه هاي هشيارگر سايت هاي ديني را نام ببريد؟
پاسخ:براي مصداقي شدن بحث مثال را روي سايت هاي ديني مانند پرسمان، گفتگوي ديني و انديشه قم مي بريم و تيشه ها و توشه هاي يادشده را برمي شماريم:
• کتابخانه های دینی و معنوی
• تاپيك مخصوص اعياد اسلامي
• نقد افكار سمي و عرفان هاي نوپديد
• نشر سخنان مراجع و مقام معظم رهبري
• حضور كاربران و كارشناسان خودساخته و وارسته
• زمينه استفاده از كارشناس براي شبهه زدايي و شايعه زدايي
• تاپيك هاي روزانه با موضوعات هشدارها و تذكرهاي عرفاني و اخلاقي
• تكيه و حسينه هاي سايبري براي مراسم عزداري براي اهل بيت عليهم السلام
• شوخي و خنده حلال (تلاش براي دفع و رفع اختلاف بين مذاهب، زن و شوهر و قوميت ها)
• تقويم دسك تاپي: تذكر وقت نماز، پيام هاي اخلاقي و روايي و تربيتي روزانه، ياد شهدا، ياد امام زمان و…
• تذكر و اخطار براي هدايت كاربران مغرض، مفسد، گمراه كننده و اخلالگر و در نهايت حذف آنها در صورت اصرار بر كج روي،
• ريختن محتواي ديني در قالب هاي هنري: نويسندگي، طراحي، فلش كارت هاي ديجيتالي، نرم افزارهاي اندرويد، عكس نوشته ها، شعر و نثرادبي و …
• ظلم ستيزي و دفاع از مظلومان با تشكيل كمپين هاي مخصوص و ارتباط با كمپين هاي مشابه در سراسر دنيا
• خواندن سرگذشت افرادي كه توبه كرده اند و آشنايي ضمني با ضررهاي ديني و اخروي گناه
• مراسم ختم صلوات و قران براي شفاي بيماران و سلامتي امام زمان (عج)
• گروه تخصصي براي ارشاد و امر به معروف و نهي از منكر
• مسابقات ارزشي و تشويق با تفكر و تأمل
• مجالس ترحيم براي كاربران و اقوام
• زيارت هاي سايبري از عتبات
• دوبله و ترجمه و….
پی نوشت :
كتاب صد هزاران دام و دانه ست اي خدا( زهرها و پادزهرها ي تربيتي در فضاي مجازي )، سايت انجمن گفتگوي ديني
چهره هاي نوراني ائمه(ع)
پرسش: آيا چهره ها و تصاوير پيامبر و ائمه كه نقاشی می کنند، واقعيت دارد؟
پاسخ: چهره و تصاويري كه امروزه از پيامبر اسلام و ائمه وجود دارد، واقعي نيستند، زيرا ترسيم چهره ها و تصاوير واقعي آنان مبتني بر آن است كه با بهره گيري از وسيله و ابزاري مانند دوربين عكاسي يا دوربين فيلمبرداري، به تصوير كشيده شوند؛ و حال آن كه در زمان پيامبر و ائمه اين گونه ابزار و وسايل وجود نداشته است.
هم چنين وجود نقاشاني چيره دست در آن زمان كه بتوانند چهره و شمايل اين بزرگان را ترسيم و نقاشي كنند، ثابت نشده است و دليلي بر اين مسئله وجود ندارد.
به نظر مي رسد چهره پردازي و تصاويري كه از پيامبر و ائمه وجود دارد، با استفاده از متون تاريخي به وجود آمده اند. برخي با مطالعة كتاب هاي تاريخي كه شكل و قيافة ظاهري پيامبر و ائمه را تدوين نموده اند، چهره پردازي و تصوير سازي كرده اند.
دیدار یار
آيا اين مطلب كه عده اي امام زمان را ملاقات كرده اند درست مي باشد؟
پاسخ: ديدار و ملاقات با حضرت ولي عصر در دوره ي غيبت كبري محال نيست، اما كساني كه موفق به ديدار شده اند هرگزمدعي رويت نشده و از اين راه به امور مادي نپرداخته و ادعاي نيابت خاصه نكرده اند كه مورد تكذيب امام زمان است.
از اينروي برخي از علما و فقها و مردم عادي به ديدار حضرت مهدي در زمان غيبت كبري شرفياب گرديده اند كه نام آن ها در كتابهاي تاريخي و روايي نوشته شده است. چنانكه برخي از علما در اين موضوع كتاب هاي مستقلي تأليف نموده اند. ازجمله ي اين كتابها مي توان به موارد زير اشاره كرد.
1. تبصرة الولي فيمن رأي الامام (القائم) المهدي، اثر مرحوم سيدهاشم بحراني. 2. تذكرة الطّلاب فيمن رأي الامام الغائب، اثر شيخ محمود ميثمي عراقي. 3. دارالسلام فيمن فاز بسلام الامام، اثر شيخ محمود ميثمي عراقي. 4. البهجة فيمن فاز بلقاء الحجة، اثر ميرزا محمدتقي الماسي اصفهاني.
تو نگاه نکن
تو اتوبوس پیرمرد به دختره که کنارش نشسته بود گفت: دخترم این چه حجابیه که داری؟ همه ی موهات بیرونه؟ دختره با پررویی گفت: تو نگاه نکن! بعد از چند دقیقه پیر مرد کفشش را درآورد بوی جوراب در فضا پخش شد !! دختره درحالی که دماغشو گرفته بود به پیرمرد گفت: اه اه اه این چه کاریه میکنی خفمون کردی؟ پیرمرد باخونسردی گفت: خوب تو بو نکن!